چین با سرمایه‌ گذاری کلان در بندر گوادر پاکستان می‌ خواهد حاکمیت دریایی و فعالیت‌ های تجاری در منطقه را به دست آورد و هندوستان نیز همانند کشور چین با سرمایه‌ گذاری کلان روی بندر چابهار ایران همین هدف را دنبال میکند.

چین با سرمایه‌ گذاری کلان در بندر گوادر پاکستان می‌ خواهد حاکمیت دریایی و فعالیت‌ های تجاری در منطقه را به دست آورد و هندوستان نیز همانند کشور چین با سرمایه‌ گذاری کلان روی بندر چابهار ایرانهمین هدف را دنبال میکند. این نگرانی وجود دارد که این نوع فعالیت‌ها باعث افزایش رقابتهای تسلیحاتی در منطقه میشود.

بندرهای گوادر پاکستان و چابهار ایران در منطقه از اهمیت ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک برخوردار بوده و میتوانند سرنوشت منطقه را تغییر دهند. این دو بندر در ورودی تنگه هرمز که دارای دو سوم ذخایر نفت جهان است و روزانه حدود ۱۷ میلیارد بشکه نفت خام از این طریق به جهان منتقل میشود، قرار دارند. بهره برداری کامل از این دو بندر میتواند باعث افزایش رقابتها و تنش‌ ها در زمینه خطوط کشتیرانی در منطقه شود.

هر دو بندر نیز در تقاطع مهم حمل و نقل دریایی بین‌ المللی و تجارت نفت قرار داشته و مناطق آسیای مرکزی، آسیای جنوبی و خاورمیانه را به هم وصل میکنند. علاوه بر این، بنادر مذکور همچنان برای رسیدن مستقیم به اقیانوس هند از اهمیت اقتصادی و استراتژیکی ویژه برخوردار هستند. تخمین‌ زده میشود که سالانه حدود ۱۰۰ هزار کشتی از این اقیانوس عبور کرده و حدود ۷۰ درصد تجارت نفت جهان نیز از این مسیر انجام شود.

کشورهای چین و هند تأسیس و تأمین مالی این بنادر را از نزدیک پیگیری میکنند. شرکت سهامی بندر برون مرزی چین (COPHC)، در این راستا سال ۲۰۱۳ بندر گوادر پاکستان را به مدت ۴۰ سال به اجاره گرفت و در این چارچوب میان پکن و اسلام‌ آباد توافقنامه ۴۶ میلیاردی در زمینه انرژی به امضا رسید. چین به دنبال ایجاد بزرگراه ۳ هزار کیلومتری میان گوادر پاکستان و کاشغر چین است.

از سوی دیگر، ماه مه سال گذشته میان ایران و هند تفاهم‌ نامه‌ ای که مدت‌ ها به تعویق افتاده بود، به امضا رسید. بر اساس این تفاهم‌ نامه، هند تا پایان سال ۲۰۱۶ فعالیت توسعه و گسترش ظرفیت بندر چابهار را به اتمام رسانده و همچنین دهلی نو برای ایجاد ترمینال کانتینری و ترمینال باری چندمنظوره ۸۵ میلیون دلار صرف کند.

در این راستا، هم از سوی ایران و هم از سوی هند سرمایه‌ گذاری‌ های چشمگیری صورت گرفته و تهران راه ترانزیتی میان چابهار و زاهدان را راه‌ اندازی کرده است. دهلی نیز با سرمایه‌ گذاری ۱۰۰ میلیون دلاری بزرگراه۲۲۰ کیلومتری زرنج – دلارام را به پایان رساند و این بزرگراه ایران را به افغانستان وصل میکند.

در اجلاس سه جانبه ی توسعه تجارت بین ایران، افغانستان و هند که ماه‌ های گذشته در کابل برگزار شد، بندر چابهار به منظور مسیر جایگزین معرفی شد.

واردات نفت و گاز خاورمیانه از طریق بندر گوادر پاکستان برای منافع اقتصادی چین اهمیت ویژه داشته و همچنین پکن به دنبال بهره‌ برداری از این بندر برای رسیدن به معادن قاره آفریقا است، زیرا بندر گوادر از لحاظ مسافت نزدیکتر و از لحاظ هزینه ارزانتر است.

نفوذ به اقیانوس هند در صدر اهداف نظامی کشور چین قرار دارد. چین با استفاده از بندر گوادر که آنرا به عنوان جایگزین تنگه مالاکا تلقی میکند، به دنبال ایجاد توازن میان خود و حاکمیت آمریکا و هندوستان در دریای عرب است.

استفاده کردن از ذخایر نفت ایران و منابع افغانستان یکی از دلایل هندوستان برای گسترش فعالیت‌ های خود در بندر چابهار ایران است. همچنین اداره دهلی‌نو که آرزو دارد از کشورهای آسیای میانه نیز انرژی، گاز و نفت وارد کند و در عوض به این کشورها خودرو، کامپیوتر و فن‌آوری اطلاعات صادر کند.

رقابتهای روز افزون میان چین و هندوستان در مورد حاکمیت در بندرهای پاکستان و ایران به نظر میرسد که بر آینده منطقه بسیار تأثیرگذار خواهد بود. رقابت احتمالی اقتصاد و دریا‌یی در این منطقه باعث نگرانی جامعه جهانی میشود، زیرا آن باعث افزایش رقابتهای تسلیحاتی کشورهای میشود.